|
...moje dziecko jest niegrzeczne, nie słucha moich próśb, nie potrafi usiedzieć spokojnie, ciągle się kręci, nie może się dłużej skupić na jednej czynności, często obraża się i wchodzi w konflikty z dorosłymi i rówieśnikami, skarżą się na nie nauczyciele...
Takie zachowanie u dzieci w ostatnim czasie nie należy do rzadkości, co z tym począć, jeżeli nasze dziecko pasuje do tego opisu? Czy po prostu przeczekać? Może z tego wyrośnie? A może pójść do lekarza, lub psychologa?
A może to ADHD?
ADHD, to inaczej zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi. To zaburzenie spotykane jest częściej u chłopców niż u dziewczynek. Jego pochodzenie nie zostało w pełni wyjaśnione, jednak wiadomo, że znaczącą rolę odgrywają tu czynniki genetyczne, czyli gdy mamusia lub tatuś byli „urwisami” w dzieciństwie, to prawdopodobne jest, że i ich pociecha przysporzy im wiele „wychowawczego wysiłku”. Dziecko z ADHD, wymaga od rodziców i wychowawców skoncentrowanej uwagi, tolerancji i cierpliwości, gdyż i jemu samemu takie zachowanie również sprawia poważne problemy- trudniej mu znaleźć przyjaciół, trudno odnieść sukces, trudniej usłyszeć pochwały.
Często również obok nadruchliwości, impulsywności, zaburzeń koncentracji uwagi i konfliktów z rówieśnikami występują specyficzne trudności w uzyskiwaniu umiejętności szkolnych takie jak: dysleksja, dysgrafia oraz dyskalkulia. I tu, bez pomocy dorosłych dziecko gubi się w coraz to nowych problemach.
By nasze dziecko było szczęśliwe i by mogło odnaleźć się na drodze do dorosłości, musimy mu pomagać już od chwili zauważenia budzących w nas niepokój objawów ADHD.
Kiedy zaczynają być dostrzegalne objawy ADHD?
Już od wczesnego dzieciństwa można zauważać cechy charakterystyczne dla nadpobudliwości. Ale najczęściej objawy te zaczynają występować między 3, a 7 rokiem życia dziecka. Jednakże objawy mogą ujawnić się też później.
Co powinno wzbudzić nasz niepokój w zachowaniu dziecka?
• Łatwo i często się denerwuje
• Wszystkiego musi dotknąć
• Dokucza kolegom
• Jest bardzo gadatliwe
• Raczej biega, niż chodzi
• Nie umie się skoncentrować na jednej czynności
• Podczas zajęć w przedszkolu wierci się, macha rękami i nogami
• Źle zapamiętuje szczegóły
• Wszystko je rozprasza
• Nie słucha poleceń rodziców
• Psoci, czasami nieumyślnie psuje różne rzeczy lub je gubi.
Co charakterystyczne, aktywność dziecka nadpobudliwego zwykle jest dość chaotyczna, nie służy określonemu celowi.
Jakie mogą być konsekwencje psychologiczne?
• Dziecko, jest często karane za swoje objawy,
• Słyszy, że jest niegrzeczne, leniwe, nie słucha, przeszkadza, przez co widzi siebie jako osobę gorszą od innych, nieudaną, złą,
• Często reaguje na bodźce zbyt mocno, agresywnie lub wycofuje się i rezygnuje z wszelkich usiłowań,
• Nie ma wielu kolegów
• Często jest wyśmiewany, bo swoim „złym” zachowaniem skupia na sobie uwagę.
Zmiana takiej sytuacji jest dosyć trudna.
JAK MOŻNA POMÓC?
• Organizując im środowisko zewnętrzne ( uporządkowane otoczenie).
• Więcej zrozumienia, tolerancji i cierpliwości ze strony dorosłych.
• Wprowadzaj porządek i rutynę. Większość dzieci lubi, kiedy rytm dnia jest stały.
• Ograniczaj bodźce (głośna muzyka, telewizor, gry komputerowe). Niech wykonuje tylko jedną czynność np. je obiad, ale bez włączonego radia lub telewizora. Ponieważ dziecko łatwo się rozprasza, należy się starać by w domu był spokój, mogło się skupić na jednej czynności.
• Mów jasno i wyraźnie.
• Staraj się planować. Dzieci nadpobudliwe wytrąca z równowagi wszystko, co jest nagłe i niespodziewane. Dlatego jest dobrze w domu.
• Przewiduj za dziecko wydarzenia. Rozkładaj jego przyszłe zadania na prostsze.
• Zadbaj o miejsce pracy dziecka. Miejsce do pracy powinno być jasne i nie zagracone.
• Kąpiel dziecka traktuj jako doskonały moment do relaksu i wyciszenia.
• Staraj się interweniować w sytuacjach konfliktowych, w jakie uwikłało się twoje dziecko, reguluj jego zachowania, ucz go innego sposobu negatywnych uczuć.
• Zachęcaj dziecko do wykonywania różnego rodzaju prac plastycznych, które pomogą mu uzewnętrznić jego uczucia.
• Staraj się dostosować tempo pracy i zabawy do możliwości psychofizycznych dziecka.
• Zapewnij dziecku specjalistyczną pomoc psychologiczno - pedagogiczną w momencie, gdy dziecko zaczyna mieć problemy w nauce.
• Daj dziecku szansę wypowiadania się, jednocześnie porządkuj jego wypowiedzi, pamiętając o tym, że dziecko ma skłonność do udzielania pochopnych odpowiedzi.
• Staraj się budzić zainteresowania dziecka i angażować go w bardzo konkretnym działaniu.
• Bądź elastycznym rodzicem. Pamiętaj, że twoje wypróbowane metody wychowawcze mogą cię zawieść.
• Nie obwiniaj się.
• Ucz się skutecznych metod radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
• Staraj się konfrontować dziecko z konsekwencjami swoich zachowań.
• Staraj się współpracować z przedszkolem, do którego uczęszcza twoje dziecko - dbaj o jego pozytywny wizerunek w oczach innych.
• Możesz, po konsultacji z lekarzem podawać leki.
• Baw się razem z dzieckiem. Są zabawy, które powoli, ale dość skutecznie mogą pomóc wyciszyć dziecko i poprawić jego funkcjonowanie szkolne i społeczne
• Przypominaj dziecku o pewnych obowiązkach, umieszczając, np. karteczki z różnymi napisami w widocznych miejscach.
• Podsuwaj dziecku rozwiązania alternatywne. Zamiast mówić, żeby przestało coś robić, staraj się mu posunąć, co mogłoby zacząć robić.
Pamiętaj o dziesięciu podstawowych prośbach dziecka nadpobudliwego, które zawierają całą esencję i wykładnię skutecznego postępowania z dzieckiem nadpobudliwym. Oto one :
1. Pomóż mi skupić się na jednej czynności.
2. Chcę wiedzieć, co się zdarzy za chwilę.
3. Poczekaj na mnie, pozwól mi się zastanowić.
4. Jestem w kropce, nie potrafię tego zrobić, pokaż mi wyjście z tej sytuacji.
5. Chciałbym od razu wiedzieć, czy to, co robię, jest zrobione dobrze.
6. Dawaj mi tylko jedno polecenie naraz.
7. Przypomnij mi, żebym się zatrzymał i pomyślał.
8. Dawaj mi małe zadania do wykonania, kiedy cel jest daleko gubię się.
9. Chwal mnie chociaż raz dziennie, bardzo tego potrzebuję.
10. Wiem, że potrafię być męczący, ale czuję, ze rosnę, kiedy okazujesz mi, jak mnie kochasz!
ADHD to zespół objawów, z których czasami się wyrasta, ale które są i nie można ich zmienić, można natomiast modyfikować otoczenie, stwarzając dziecku korzystniejsze warunki zdobywania wiedzy i przebywania w grupie.
Dołóżmy więc wspólnie wszelkich starań, by jak najwcześniej zauważyć nadpobudliwe dziecko, by nasze dziecko było szczęśliwe, a my razem z nim.
Elżbieta Ciesiołkiewicz
|
