|
„Dzieci uczą się w każdej minucie, każdego dnia
I my je uczymy zdając sobie z tego sprawę lub nie.
Problem w tym, że źle jest uczyć nie wiedząc,
że się uczy. Możemy uczyć je rzeczy
wartościowych lub mało przydatnych”.
G. Doman
Wiek przedszkolny jest jednym z wcześniejszych okresów w rozwoju jednostki. W tym czasie zachodzą ważne zmiany rozwojowe, mające wpływ na dalsze sukcesy lub porażki w późniejszym życiu.
1. W wieku przedszkolnym dziecko powinno rozwijać swoje funkcje poznawcze, ćwicząc je niestrudzenie. Rozwiązywanie różnego rodzaju problemów, łamigłówek jest dla niego przyjemnością. Bardziej nużący jest dla nich brak zadań. Rodzice już od pierwszych miesięcy życia powinni włączać dzieci w intensywne ćwiczenia umysłowe i to od dorosłych zależy, czym zostanie wypełniony umysł dziecka.
2. Wiek przedszkolny to również dobry okres na wypracowywanie nawyków ruchowych ważnych w życiu codziennym (mycie zębów, zapinanie guzików…).Proces ten ma charakter fazowy i wymaga włączenia mechanizmów intelektualnych. Początkowo dziecko opanowuje główne elementy ruchu i łączy je w całość, co stanowi podstawę do wypracowania nawyku. Poprzez trening następuje doskonalenie sposobu działania, eliminowanie ruchów zbędnych i zautomatyzowanie czynności. Wypracowanie tychże nawyków ruchowych u dziecka wymaga ze strony dorosłego systematyczności i konsekwencji.
3. Przedszkolak buduje również podstawy swojej osobowości. W procesie tym znaczenie ma aktywność samego dziecka, jego kontakty z rówieśnikami, porównywanie się z innymi, opinie dorosłych o dziecku. Im więcej dziecko będzie miało okazji do działania, obserwowania innych, słuchania rzetelnych opinii o sobie, tym łatwiej ukształtują się podstawy adekwatnego obrazu jego własnej osoby. Zadaniem dorosłego (rodziców, nauczycieli) jest organizowanie sytuacji, w których dziecko może poznać swoje możliwości i umiejętności. Bardzo ważne są tu opinie-zachęty w formie: możesz spróbować jeszcze raz, które stymulują działanie dziecka. Podczas gdy komunikat typu: zrobiłeś to źle – może sprzyjać stagnacji lub nawet wystąpieniu regresu w rozwoju.
4. Aby dalszy rozwój dziecka mógł przebiegać bez zakłóceń ,pewne właściwości muszą zostać rozwinięte u niego w wieku przedszkolnym. I tak np. w wieku zabawy powinna rozwinąć się u dziecka inicjatywa – poczucie, że ma ono pomysły, które mogą być akceptowane i podejmowane przez innych – by w kolejnym okresie, w wieku szkolnym, rozwinęła się jego przedsiębiorczość, a więc podejmowanie zadań i poczucie odpowiedzialności za ich wykonanie.
5. Dziecko to jednostka aktywna, autonomiczna, charakteryzująca się w każdym okresie rozwojowym pewnymi umiejętnościami. Taki obraz dziecka skłania do organizowania sytuacji do działania, a nie do podawania zadań do wykonania, raczej zachęca do proponowania niż do zalecania, skłania do szanowania zarówno zapału w działaniu, jak i chęci wycofywania się. A. Maslow proponuje, aby „dzieciom zostawić czas na marzenia, a nie tylko zapełniać go aktualnymi działaniami”.
6. Na koniec postawmy sobie pytanie: czy potrzebne jest dziecku przedszkole? Z rozważań przestawionych powyżej wynika, że to właśnie przedszkole stanowi część niezbędnego dla rozwoju dziecka środowisko. To właśnie w kontakcie z rówieśnikami i dorosłymi dziecko uczy się spostrzegać, zapamiętywać, rozwiązywać problemy, mówić. Poza tym w wielu sytuacjach lepszymi nauczycielami dziecka są jego rówieśnicy. To właśnie od innych dzieci uczą się przedszkolaki zabaw, wyliczanek, opanowują zasady różnych gier. Kontakt z innymi ułatwiają im także poznanie własnych cech, umiejętności, sprawności, sprzyjają tworzeniu się adekwatnego obrazu własnej osoby. Również dla dorosłego – rodzica jest to okazja, by poznać inne poglądy na wychowanie, inne formy pracy z dzieckiem. Ponadto integracja oddziaływań wychowawczych: nauczyciel-rodzic-dziecko może mieć duże znaczenie w lepszym poznaniu swojego dziecka i zapewnieniu mu jeszcze lepszych warunków do wszechstronnego rozwoju.
Magdalena Kawczyńska
|
